Ben jij een endorfinejunkie?

6 maanden lang heb ik niet kunnen hardlopen vanwege een zware knieblessure. Afgelopen week heb ik mijn eerste hardloopmeters weer gemaakt. Mijn opbouwschema begon met 6×30 seconden met 2 minuten wandelpauze tussendoor.

Inmiddels ben ik al toe aan 10×1 minuut met 1 minuut wandel. Hoewel het (en daar zal iedere sporter zich in herkennen) veels te langzaam lijkt te gaan, is het belangrijkste dat ik geen pijn heb, geen na-reactie en dat ik weer volop kan genieten. Uiteindelijk is dat veel belangrijker dan hoe lang ik nu achter elkaar mag lopen…

Runners High

Wat is dat toch, het gevoel dat je ervaart als je aan het hardlopen bent? Ik zal niet ontkennen dat ik verslaafd ben, verslaafd aan hardlopen. En ik ben niet de enige die niet zonder kan. Uit Duits onderzoek blijkt namelijk dat tijdens het hardlopen gelukshormonen in je hersenen vrijkomen. Deze gelukshormonen geven je een fijn gevoel en verzachten pijn. Pijn die je ervaart bij het sporten, doordat de inspanning zo zwaar is, lichamelijke pijn of emotionele pijn.

Veel hardlopers ervaren een ontspannend gevoel dat optreed vooral na het hardlopen. Sommige hardlopers ervaren zelfs dat ze helemaal in een roes terecht komen. We hebben het over de runners high – een euforisch staat waarin je terecht komt na het lopen van lange afstanden (Boecker et alll, 2008). Duitse wetenschappers hebben onderzocht of de runners high werkelijk bestaat. Ze concludeerden dat proefpersonen die 2 uur hadden hardgelopen een significant hoger euforieiveau hadden dan proefpersonen in rust. Dit komt doordat morfineachtige stoffen – endorfines – in de hersenen vrijkomen als gevolg van zware inspanning, precies in de hersengebieden die een rol spelen bij emoties en pijn.

Endorfines maken je blij

Endorfines komen vrij als je aan het sporten bent, dit lichaamseigen hormoon zorgt voor het geluksgevoel dat je ervaart nadat je lekker getraind hebt. Endorfines zijn eiwitachtige stoffen in de zenuwcellen van de hersenen. Endorfines zijn eigenlijk verdovende genotsmiddelen die in chemisch opzicht lijken op de structuur van morfine en heroïne, met het verschil: je lichaam maakt ze zelf aan.

Endorfines worden aangemaakt bij fysieke inspanningen. Niet als je de hond uit gaat laten, maar als je jezelf flink in het zweet werkt en je zelfs een beetje ‘pijn’ voelt van het afzien. Op dat moment maakt het lichaam het hormoon endorfine aan, de endorfines hechten zich aan de receptoren (een eiwit op het celmembraan waaraan een specifiek molecuul zich kan binden) in je hersenen. De fysieke pijn die je ervaart, wordt door de runners high onderdrukt en maakt plaats voor een blij gevoel, een gevoel dat je niet te stoppen bent, en maar door wilt blijven lopen.

Waarom is hardlopen verslavend?

De illegale broertjes van endorfine, onder andere heroïne, cocaïne en morfine kunnen zeer verslavend werken. Hetzelfde geldt ook voor hardlopers, ze zijn verslaafd. Verslaafd aan hardlopen, of liever gezegd aan het endorfine-hormoon. Je kijkt ernaar uit om je hardloopschoenen weer aan te trekken om een stuk(je) te gaan hardlopen. En als je dan aan het lopen bent, wil je eigenlijk niet stoppen dan weet je het zeker, dan ben je een echt endorfinejunkie.

De endorfines komen na het hardlopen voornamelijk vrij in de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor je emoties (dit gebeurt in de prefrontale cortex dat net achter je achterhoofd zit). Uit het Duitse onderzoek bleek niet alleen dat de hersenen endorfines hadden afgegeven. De psychologisch test na afloop van het hardlopen bevestigt de verhoogde endorfine-afgifte. Er was een zichtbaar verband tussen het humeur – het gevoel van vrolijkheid– en de hoeveelheid endorfines die waren vrijgekomen.

Maar… niet getreurd, als je niet zo van hardlopen houdt, luister dan naar goede muziek, eet pure chocolade, zoek een andere vorm van sport, of seks, ook die laten de endorfines door je lichaam gieren.

Running therapie tegen depressies

Hardlopen is een effectieve manier om depressieve klachten en angststoornissen tegen te gaan. Je denkt misschien bestaat dat echt, running therapie? Maar hardlopen werkt niet alleen om je fysiek gezond te houden, ook je geest blijft in conditie. Hardlopen is een goede manier om drukte en spanningen van je af te lopen.

Je voelt je weer energiek als je klaar bent met hardlopen (of sporten). Wellicht herken je het gevoel wel dat als je jezelf moe voelt, niet zo’n zin hebt, maar uiteindelijk toch besluit te gaan. Het gevoel achteraf geeft je dan extra veel voldoening en je voelt je altijd beter dan daarvoor.

Hardlopen kan een serieuze overweging zijn als medicijn tegen psychische klachten zoals een depressie of angststoornis. Medicijnen zijn verslavend en het effect daarvan wordt op den duur steeds minder. Je gevoel vlakt af waardoor je meer nodig hebt om hetzelfde gevoel te ervaren. Daarentegen is running therapie veel beter, het is een natuurlijke manier om van je klachten af te komen en je hebt geen last van bijwerkingen (zoals bijvoorbeeld gewichtstoename).

Het hardlopen kan depressies verbeteren omdat het een effectieve manier is om het rationele (linker hersenhelft) en het emotionele (rechter hersenhelft) deel van de hersenen in balans te brengen. Om psychische klachten aan te pakken is drie keer per week een half uur hardlopen voldoende.

Alleen een hoge hartslag telt…

Uiteindelijk draait het eigenlijk alleen maar om het vrijkomen van de endorfines. Deze komen vrij als je hart, je longen en je bloedvaten flink belast worden – bij het trainen op een hoge hartslag dus. De naam ‘runners high’ klinkt dan misschien wat misleidend, ook andere (duur)sporten die voldoende zwaar zijn, hebben een positief effect op je geluksgevoel.

Laat je bij de reacties onder dit blogbericht ook even weten of jij ook niet kan stoppen met sporten en je jezelf een echte endorfinejunkie mag noemen?